Οι τσίχλες είναι πολύ συχνά θύματα συγκρούσεων σε γυάλινες επιφάνειες

Φωτ. © Maria Dimaki

Θάνατοι πουλιών από σύγκρουση πάνω σε διαφανείς και γυάλινες επιφάνειες

ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΑΚΗ


Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, οι συγκρούσεις σε διαφανείς/γυάλινες επιφάνειες προκαλούν τον θάνατο περισσότερων πουλιών από οποιαδήποτε άλλη ανθρωπογενής αιτία (με εξαίρεση την καταστροφή και υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων τους). Έχει εκτιμηθεί πως σκοτώνονται γύρω στα 600 εκ. (για άλλους μέχρι 1 δισεκατομμύριο) πουλιά ετησίως, μόνο στις ΗΠΑ και 25 εκ. στον Καναδά. Ο αριθμός αυτός φαίνεται πολύ μεγάλος, αλλά αν αναλογιστούμε πόσα εκατομμύρια σπίτια, άλλα κτίρια και διάφορες κατασκευές φέρουν διαφανείς/γυάλινες επιφάνειες, θα συμπεράνουμε ότι ο αριθμός αυτός δεν απέχει από την πραγματικότητα.

Πολύ συχνά το φαινόμενο αυτό δεν γίνεται αντιληπτό, γιατί συνήθως, τα θύματα είναι μικρόσωμα πουλιά που δεν τραβούν τη προσοχή και συχνά, πολύ γρήγορα τα τρώνε διάφοροι θηρευτές, οπότε και δεν υπάρχουν εμφανείς ενδείξεις του φαινομένου. Η πλειοψηφία των θυμάτων πεθαίνουν μετά τη σύγκρουση, συνήθως, από το τραύμα στο κεφάλι, αρκετά κοντά στην επιφάνεια που χτύπησαν (γύρω στο 1 μέτρο). Επιστήμονες έχουν υπολογίσει πως εντοπίζεται μόνο ένα ποσοστό, γύρω στο 30-50%, των πουλιών που σκοτώνονται σε εκείνα τα σημεία, χωρίς να υπολογίσουμε τα πουλιά που τραυματίζονται σοβαρά με την πρόσκρουση και πεθαίνουν αργότερα.

Πηγή: North American Bird Conservation Initiative

Θνησιμότητα των πουλιών από άμεσες ανθρώπινες δραστηριότητες

Εντυπωσιακά είναι τα αποτελέσματα της μελέτης που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ και τον Καναδά για τη θνησιμότητα των πουλιών που οφείλεται στις ανθρώπινες δραστηριότητες. Πρώτη αιτία βρέθηκε πως είναι η σύγκρουση σε παράθυρα κτιρίων και ακολουθούν τα οχήματα. Πολύ μεγαλύτερη βέβαια από όλες μαζί τις άλλες αιτίες είναι η θνησιμότητα που οφείλεται στις γάτες με 2,4 δισεκατομμύρια ανά έτος στις ΗΠΑ και 196 εκατομμύρια στον Καναδά. 
Τα πουλιά βλέπουν τον βιότοπό τους ή τον ουρανό να καθρεφτίζεται πάνω στις διαφανείς/γυάλινες επιφάνειες και πετούν κατευθείαν πάνω τους. Δυστυχώς, δεν μπορούν να ξεχωρίσουν μια διαφανή επιφάνεια από ένα σημείο χωρίς εμπόδια ή ένα πέρασμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες το 50% των περιστατικών σύγκρουσης σε διαφανείς/γυάλινες επιφάνειες καταλήγουν στον θάνατο των πουλιών. Σημαντικό είναι πως μεγάλος αριθμός αυτών δεν πεθαίνουν αμέσως.

Δεν υπάρχει μέγεθος παραθύρου, δομή του κτιρίου, ώρα της ημέρας, εποχή του έτους ή καιρικές συνθήκες, κατά τη διάρκεια των οποίων τα πουλιά αποφεύγουν τις γυάλινες επιφάνειες, σε αστικά, προαστιακά ή αγροτικά περιβάλλοντα. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου, είναι όμως εντονότερο κατά τη διάρκεια της ανοιξιάτικης και φθινοπωρινής μετανάστευσης των πουλιών, καθώς επίσης και όταν τα νεαρά άτομα φεύγουν από τις φωλιές τους και αρχίζουν και πετούν. Το πρόβλημα είναι μικρότερο σε επιφάνειες που βρίσκονται σε ύψος μέχρι 3 μέτρα από το έδαφος.

Οι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τον αριθμό των περιστατικών σύγκρουσης σε μια επιφάνεια είναι η πυκνότητα των πτηνών της περιοχής, η ύπαρξη βλάστησης, νερού και τροφής.
Τα πιο κοινά είδη που συγκρούονται πάνω σε γυάλινες επιφάνειες είναι τα λούγαρα, οι καρδερίνες, οι δεκαοχτούρες, οι τσίχλες, τα σπουργίτια, τα κοτσύφια, οι σπίνοι, οι φλώροι, οι κοκκινολαίμηδες, ακόμα και τα ξεφτέρια.

Φωτ. © Maria Dimaki

Φωτ. © Maria Dimaki




Αντιμετώπιση του προβλήματος

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να αντιμετωπιστεί ή να περιοριστεί το πρόβλημα, οι οποίοι στηρίζονται στο να γίνουν αντιληπτές οι διαφανείς/γυάλινες επιφάνειες από τα πουλιά. Παρόλα αυτά δεν υπάρχει, μέχρι σήμερα, παγκοσμίως αποδεκτή λύση.

Οι πιο κοινές λύσεις, οι οποίες στηρίζονται στο να κάνουν ορατές από τα πουλιά τις επικίνδυνες επιφάνειες είναι:

1.Τοποθέτηση έγχρωμων λωρίδων / ταινιών κάθετα, πάνω στις διαφανείς/γυάλινες επιφάνειες, σε απόσταση 10 εκ. η μία από την άλλη. Το πλάτος των ταινιών αυτών είναι γύρω στα 2,5 εκ. Το μειονέκτημα αυτής της μεθόδου, είναι αισθητικό.
2.Τοποθέτηση φιγούρων αρπακτικών πουλιών σε πτήση, ή ιστών αράχνης. Συνήθως τοποθετούνται στο κέντρο της επιφάνειας, εκτός αν το σημείο που χτυπούν τα πουλιά είναι συγκεκριμένο. Οι φιγούρες αυτές είναι αυτοκόλλητες από βινύλιο σε μαύρο ή κόκκινο χρώμα. Το κόκκινο χρώμα χρησιμοποιείται όταν στην γυάλινη επιφάνεια φαίνεται ο αντικατοπτρισμός βιοτόπου (καθρέπτης), ενώ τα μαύρα όταν προσπαθούν να περάσουν ανάμεσα, γιατί δεν τα διακρίνουν (απλά τζάμια).
3.Οι φιγούρες αρπακτικών πουλιών μπορεί να γίνουν και από άλλο υλικό, όπως ξύλο, και να τοποθετούνται έτσι ώστε να κρέμονται στις επιφάνειες, οπότε μετακινούνται με την κίνηση του αέρα. Το μειονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι πως κάποιος κακοπροαίρετος θα μπορεί να απομακρύνει τις φιγούρες αυτές.
4.Τοποθέτηση ψεύτικου χιονιού ή επίστρωση φυτικού λαδιού. Τα υλικά αυτά μειώνουν την αντανακλαστική ικανότητα. Το μειονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι αισθητικό.
5.Τοποθέτηση αντικειμένων που τραβούν την προσοχή, όπως έγχρωμες κορδέλες. Το μειονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι και πάλι αισθητικό.

Η επικρατέστερη λύση από τις παραπάνω, είναι η τοποθέτηση φιγούρων αρπακτικών πουλιών. Οι φιγούρες αυτές πρωτοχρησιμοποιήθηκαν κατά τη δεκαετία του 70 και στηρίζονται στην ιδέα πως το σχήμα ενός εχθρού των μικρών πουλιών τα τρομάζει και κατά κανόνα αποφεύγουν να πετάξουν προς την κατεύθυνση αυτή. Οι διαστάσεις της κάθε φιγούρας μπορεί να είναι περίπου 50 εκ Χ 25 εκ. και πρέπει να τοποθετείται μια φιγούρα σε κάθε επιφάνεια διαστάσεων 2μ Χ 3μ., σε διαφορετικά σημεία.

Πολύ σημαντικό είναι η εφαρμογή της μεθόδου να γίνεται παράλληλα με παρακολούθηση του θέματος από ειδικούς επιστήμονες (βιολόγους/ορνιθολόγους), για να διαπιστωθεί η σωστή χρήση του μέτρου και η αποτελεσματικότητά του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Klem, D.Jr. 2009. Avian mortality at windows: the second largest human source of bird mortality on earth. Proceedings of the Fourth International Partners in Flight Conference: Tundra to Tropics. 244–251

Klem, D.Jr. 1990. Bird injuries, cause of death, and recuperation from collisions with windows. J. Field Ornithology. 61 (1): 115-119.

Klem, D.Jr. 1990. Collisions between birds and windows: mortality and prevention. J. Field Ornithology. 61 (1): 120-128.

Klem, D.Jr. 1989. Bird-window collisions. Wilson Bull. 101 (4): 606-620.

Mitrus, C. & Zbyryt, A. 2018. Reducing avian mortality from noise barrier collisions along an urban roadway. Urban Ecosystems. 21: 351–356. https://doi.org/10.1007/s11252-017-0717-7.

Nichols, K. S. 2018. Birds & Buildings: Bird-Window Collisions in the Urban Landscape. Ph.D. Thesis. Pages 137.

Waddington, M. 2000. Bird Collisions with windows on Swarthmore Campus. Report.

Μια δημοσίευση από το physiodifis.eu

Ημερομηνία δημοσίευσης: 30/5/2019


Δείτε επίσης...