Τι καθορίζει την ισχύ του δηλητηρίου στα δηλητηριώδη φίδια;

Φωτ. © Ioannis Ioannidis

Το δηλητήριο των φιδιών διαφέρει σημαντικά, ανάλογα με το είδος, ως προς την ικανότητά του να σκοτώσει ή να ακινητοποιήσει πιθανά θηράματα. Κάποια είδη όπως οι κόμπρες φαίνεται να έχουν πολύ πιο ισχυρό δηλητήριο από ότι χρειάζονται, ενώ άλλα έχουν μόνο μικρές ποσότητες από αδύναμο δηλητήριο. Ποιοι παράγοντες καθορίζουν αυτή τη μεγάλη διαφοροποίηση? Μία νέα συγκριτική μελέτη 102 ειδών δηλητηριωδών φιδιών επιχειρεί να δώσει μία απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Συνήθως όταν μιλάμε για την ισχύ ενός δηλητηρίου σκεφτόμαστε την επίδρασή του στον άνθρωπο. Το δηλητήριο των διαφόρων ειδών δεν έχει όμως στόχο τον άνθρωπο αλλά έχει εξελιχθεί έτσι ώστε να είναι αποτελεσματικό για τα θηράματά τους. Η ισχύς αλλά και ο τρόπος δράσης του δηλητηρίου κάθε είδους συσχετίζεται κυρίως με την αποτελεσματικότητά του στα είδη με τα οποία τρέφεται. Ένα δηλητήριο αποτελεσματικό σε ποντίκια δεν έχει λόγο ύπαρξης σε ένα είδος που τρέφεται με ψάρια.

Η αποτελεσματικότητα ενός δηλητηρίου εξαρτάται όμως και από τη δοσολογία. Σημαντική λοιπόν παράμετρος είναι και η ποσότητα που αποθηκεύεται στους δηλητηριώδεις αδένες, η οποία φαίνεται να συσχετίζεται τόσο με το μέγεθος του ζώου όσο και με το περιβάλλον στο οποίο ζει. Γενικά η ποσότητα του δηλητηρίου αυξάνεται με το μέγεθος και τον μεταβολικό ρυθμό του κάθε είδους και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό από την αντίστοιχη αύξηση του μεγέθους της τροφής τους. Τα μεγαλόσωμα χερσαία είδη φαίνεται να αποθηκεύουν μεγαλύτερες ποσότητες, ενώ στο άλλο άκρο βρίσκονται μικρόσωμα είδη που χρησιμοποιούν τρισδιάστατα περιβάλλοντα, όπως την κόμη των δέντρων η την θάλασσα. Τα είδη που χρησιμοποιούν αποκλειστικά τρισδιάστατα περιβάλλοντα φαίνεται να αποθηκεύουν μικρότερες ποσότητες και αυτό εξηγείται, σύμφωνα με τους μελετητές, από τη μεγαλύτερη συχνότητα με την οποία συναντούν τα θηράματά τους. Τα χερσαία είδη χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες για να είναι αποτελεσματικά στις σχετικά σπάνιες ευκαιρίες που έχουν για να τραφούν.





Δείτε επίσης...