H ανακάλυψη ενός απολιθώματος αλλάζει τις αντιλήψεις για τη γονική φροντίδα στους δεινοσαύρους.
Artwork by Zhao Chuang, PNSO
Οι δεινόσαυροι αποτελούν ένα πεδίο μεγάλου ενδιαφέροντος για επιστήμονες αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο που δεν ασχολείται με την παλαιοντολογία επαγγελματικά. Έχουν υπάρξει πρωταγωνιστές σε ταινίες φαντασίας, σε τηλεοπτικά διαφημιστικά, σε καρτούν και άλλα διάφορα μέσα. Η εξαφάνισή τους επίσης αποτελεί μεγάλο θέμα συζήτησης. Αν και ακόμα δε γνωρίζουμε τον ακριβή τρόπο με τον οποίο εξαφανίστηκαν, πολλές θεωρίες κυριαρχούν μεταξύ των επιστημόνων και τον ενδιαφερόμενων, όπως η σύγκρουση με μετεωρίτη, το Νέφος του ‘Οορτ, ηφαιστειακές εκρήξεις κ.α. Κάτι που συχνά όμως παραλείπεται από σχετικές συζητήσεις είναι ότι δεν εξαφανίστηκαν όλοι οι δεινόσαυροι, αλλά μόνο οι μη ιπτάμενοι. Οι ιπτάμενοι δεινόσαυροι που επιβίωσαν, προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες και εξελίχθηκαν στα σημερινά πτηνά. Θα περίμενε λοιπόν κανείς ότι τα χαρακτηριστικά των πτηνών ως προς τη συμπεριφορά και τα αναπαραγωγικά τους μοτίβα, προήλθαν από την εξελικτική πορεία της μετάβασης από τους ιπτάμενους δεινοσαύρους.
Την αλλαγή σε αυτό τον τρόπο σκέψης έρχεται να φέρει μια νέα παλαιοντολογική ανακάλυψη από την πόλη Ganzhou της Κίνας. Ο λόγος γίνεται για ένα απολίθωμα ενός Οβιραπτορόσαυρου, ο οποίος βρέθηκε σε μία σπηλιά πάνω από τα αυγά του. Πρόκειται για ένα δείγμα που ονομάστηκε LDNHMF2008 και αποτελείται από έναν αρθρωτό σκελετό, ο οποίος δεν είναι πλήρης καθώς λείπει το κρανίο και κάποια άλλα οστά. Το δείγμα βρίσκεται πάνω σε περίπου εικοσιτέσσερα αυγά, κάποια από τα οποία είναι μερικώς σπασμένα, αναδεικνύοντας οστά από τα έμβρυα. Το δείγμα επίσης χρονολογείται στο Ανώτερο Κρητιδικό. Αυτό που κάνει το εύρημα ιδιαίτερα ξεχωριστό, είναι ότι παρουσιάζεται εκκολαπτική συμπεριφορά, κάτι το οποίο δεν είχε πρότινος παρατηρηθεί σε μη ιπτάμενους δεινοσαύρους, καθώς επίσης ότι τα έμβρυα στα αυγά βρίσκονταν σε διαφορετικά εκκολαπτικά στάδια κάτι το οποίο υποδεικνύει ασυγχρόνιστη εκκόλαψη.
Για τη μελέτη του δείγματος οι Shundong Bi et al, στην έρευνα που δημοσίευσαν στο Science Bulletin, χρησιμοποίησαν ιστολογικές και ισοτοπικές αναλύσεις για να εξεταστούν δεδομένα από τα αυγά και φυλογενετικές αναλύσεις για να ταξινομήσουν το εύρημα.
Οι επιστήμονες, παρατηρώντας ότι τα έμβρυα είχαν πεθάνει σε τελικά στάδια ανάπτυξης, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ενήλικο ζώο είχε φροντίσει τη φωλιά για κάποιο χρονικό διάστημα και δεν πέθανε κατά τη διάρκεια της γέννησης των αυγών. Ο Dr. Bi δήλωσε ότι είναι σπάνιο εύρημα η ανακάλυψη ενός δεινοσαύρου που προσέχει τα μικρά του και ιδιαίτερα όταν μαζί συμπεριλαμβάνονται απολιθωμένα έμβρυα. Συγκεκριμένα, αυτό αποτελεί το πρώτο απολίθωμα μη ιπτάμενου δεινοσαύρου που παρουσιάζει αυτή την ιδιαίτερη συμπεριφορά, ενώ παράλληλα υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τα έμβρυά του. Επιπλέον, οι ισοτοπικές αναλύσεις στα αυγά δείχνουν ότι τα αυγά εκκολάπτονταν σε υψηλές θερμοκρασίες, παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται στα πτηνά, ενισχύοντας έτσι την υπόθεση ότι το ζώο φρόντιζε τα αυγά του. Η ασυγχρόνιστη εκκόλαψη, το γεγονός δηλαδή ότι τα έμβρυα βρίσκονταν σε διαφορετικά αναπτυξιακά στάδια, είναι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που φαίνεται ότι εξελίχθηκε ανεξάρτητα στα Οβιραπτοσαύρια και στα σύγχρονα πτηνά, καθώς στα δεύτερα έχει αναπτυχθεί σχετικά πρόσφατα στην εξελικτική τους ιστορία.
Τέλος, στην κοιλιακή περιοχή του ενηλίκου, βρέθηκαν πέτρες, που κατά πάσα πιθανότητα, ήταν γαστρόλιθοι, δηλαδή πέτρες που το ζώο επίτηδες κατάπιε, ώστε να βοηθήσει την πεπτική διαδικασία, ένα χαρακτηριστικό που παρατηρείται σε αρκετά ζώα. Η παρουσία των πετρών, αποτελεί ένα καινούριο εύρημα το οποίο θα μπορούσε να δώσει πληροφορίες σχετικές με τις διαιτητικές προτιμήσεις των δεινοσαύρων αυτών.
Το εύρημα αυτό αποτελεί σταθμό για την κατανόηση της εξέλιξης της εκκολαπτικής συμπεριφοράς και φέρνει στο φως στοιχεία που ανατρέπουν τις υπάρχουσες εικασίες. Όπως αναφέρει και ο Dr Xu, ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη, είναι εκπληκτικό το πόσες πληροφορίες μπορεί να δώσει ένα απλό απολίθωμα και σίγουρα το συγκεκριμένο θα δώσει χώρο για αρκετή μελέτη στα επόμενα χρόνια.