Τιτανοβόας. Tο μεγαλύτερο φίδι που υπήρξε ποτέ;

Στα αριστερά ο σπόνδυλος ενός ανακόντα και δεξιά το απολίθωμα ενός σπονδύλου του Titanoboa cerrejonesis.

Φωτ. © Jason et al., 2009.

Ο Τιτανοβόας Titanoboa cerrejonesis είναι ένα νέο είδος φιδιού που ανακαλύφθηκε από μια ομάδα βορειοαμερικανών επιστημόνων με επικεφαλής τον Jason Head από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Πρόκειται για απολίθωμα που βρέθηκε στην Κολομβία, σ’ ένα από τα μεγαλύτερα ανοιχτά ορυχεία στον κόσμο, το οποίο αποτελεί μια απροσδόκητη πηγή προϊστορικών απολιθωμάτων ερπετών.

Το γένος ανακόντα ( Eunectes sp.) περιλαμβάνει τα μεγαλύτερα είδη ερπετών που ζουν σήμερα και μπορεί να φτάσει τα 7 μέτρα σε μήκος και να ζυγίζει έως και 45 κιλά. Με βάση τον απολιθωμένο σπόνδυλο του Τιτανοβόα, είχε μήκος γύρω στα 13 μέτρα. Συγκριτικά, το μεγαλύτερο μήκος που έχει επαληθευτεί για ζωντανό φίδι ανήκει σε έναν Δικτυωτό Πύθωνα Malayopython reticulatus, μήκους 10 μέτρων και μάλλον πρόκειται για μια εντυπωσιακή εξαίρεση! Οι ερευνητές, πάντως δεν έχουν εντοπίσει άλλο άτομο Δικτυωτού Πύθωνα που να είναι μεγαλύτερο από 6 μέτρα. Αντίθετα, η ομάδα του Head ανέλυσε σπονδύλους από οκτώ διαφορετικά δείγματα Τιτανοβόα και διαπίστωσε ότι όλοι είχαν περίπου το ίδιο μέγεθος, το μήκος των 13 μέτρων ήταν αρκετά συνηθισμένο για αυτό το τεράστιο φίδι.

Ακόμη και τα μέχρι τώρα γνωστά απολιθωμένα φίδια υπολείπονται των διαστάσεων του Τιτανοβόα. Πριν από πέντε χρόνια, η ομάδα του Head χρησιμοποίησε τις ίδιες τεχνικές για να κάνει μετρήσεις στον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ, τον Gigantophis. Η μελέτη τους έδωσε μέγιστο μήκος 10,7 μέτρων για το είδος, που επισκιάστηκε από την τελευταία τους ανακάλυψη.

Ο Τιτανοβόας είχε επίσης μεγάλο βάρος. Χρησιμοποιώντας τις αναλογίες μήκους-βάρους ο Head υπολόγισε ότι πρέπει να ζύγιζε πάνω από 1,3 τόνους. Είναι σχεδόν τριάντα φορές πιο βαρύς από το ανακόντα, το πιο βαρύ είδος φιδιού που ζει σήμερα. Το μεγάλο μήκος και βάρος του Τιτανοβόα τον κατατάσσουν όχι μόνο στο μεγαλύτερο φίδι στην ιστορία, αλλά και το μεγαλύτερο σπονδυλωτό που έζησε στην ξηρά μετά τον εξαφάνιση των δεινοσαύρων.

Έζησε περίπου 58-60 εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν το λεκανοπέδιο του Cerrejón ήταν μια τεράστια πεδιάδα, που τη διέσχιζαν ποτάμια και βρίσκονταν μέσα σε ένα μεγάλο τροπικό δάσος. Αυτός είναι ακριβώς ο τύπος οικοτόπου που προτιμούν τα ανακόντα σήμερα και είναι πιθανό ότι ο Τιτανοβόας είχε έναν παρόμοιο τρόπο ζωής. Μπορεί κάλλιστα να ήταν υδρόβιος και να κυνηγούσε παρόμοια θηράματα, όπως κροκόδειλους. Πράγματι, άλλα απολιθώματα από το λάκκο του Cerrejón περιλαμβάνουν πρώιμους συγγενείς ψαριών, χελωνών και κροκοδείλων.

Οι διαστάσεις του γιγαντιαίου φιδιού μας δίνουν μία εικόνα και για το κλίμα αυτού του αρχαίου κόσμου. Τα φίδια είναι εκτόθερμα ζώα. Η θερμοκρασία του σώματός τους, συνεπώς και ο μεταβολισμός τους, εξαρτάται από το περιβάλλον τους, το οποίο θέτει ένα ανώτερο όριο στο μέγιστο μέγεθος που μπορούν να φτάσουν. Ένα φίδι μπορεί να γίνει τόσο μεγάλο όσο ο μεταβολικός ρυθμός του είναι μεγάλος, όταν ο μεταβολικός ρυθμός του είναι πολύ χαμηλός δεν μπορεί να υποστηρίξει μεγάλο όγκο. Συνεπώς, εάν ο Τιτανοβόας ήταν μεγαλύτερος από τα άλλα είδη, το περιβάλλον του θα πρέπει να ήταν πολύ πιο θερμό.

Οι παλαιοντολόγοι μπορούν να βγάζουν συμπεράσματα για τις συνθήκες που επικρατούσαν στο παρελθόν, μελετώντας τα απολιθωμένα οστά ενός εξαφανισμένου φιδιού. Ο Head εκτίμησε ότι τα τροπικά δάση όπου ζούσε πρέπει να είχαν μέση ετήσια θερμοκρασία 32-33 βαθμούς Κελσίου, πολύ υψηλότερη από τις αντίστοιχες θερμοκρασίες για τα σύγχρονα τροπικά δάση. Αυτές οι εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι τα δάση εκείνης της περιόδου βίωναν συνθήκες θερμοκηπίου!

Απόδοση: Μαρίνα Μπροκάκη




Δείτε επίσης...